2019 yılında yapılmış bir araştırmada ortaya çıkan sonuca göre dünya genelinde günde yaklaşık 107 bin uçuş gerçekleştirilmekte ve bu uçuşlarda yine yaklaşık 12 Milyon insan göklerde bir yerden diğerine taşınmakta. Eğer sizlerde bu deneyimi yaşadıysanız bir şeyi mutlaka fark etmişsinizdir. Evet, o devasa tonlarca ağırlıkta uçaklar ve o küçük pencereleri. Tarihlibilim olarak biz bugün bu küçük pencereler hakkında konuşacağız. Uçak pencereleri neden küçüktür?
Evet, daha önce eğer bir yolcu uçağına bindiyseniz, bir uçtan neredeyse bir uca uçağı kaplayan küçük pencereleri mutlaka fark etmişsinizdir. Bu pencereler, tıpkı geçmişte gemi kamaraları veya güvertelerinde olduğu gibi içeriyi aydınlatmaya yarayan lomboz pencere* benzeri yolcuların çevrelerini azda olsa görmelerini ve her zaman görme fırsatı olamayacağı yüksekten izleme kolaylığı sağlayan bir araçtır. O zaman bu kadar küçük olması neden? Neden daha büyük değil? Ayrıca neden yuvarlak? Farklı bi geometrik şekil daha iyi olmaz mıydı? Bu ve benzeri soruları belki sizde bugüne kadar sormuştunuz.
Bu pencereler neden küçük?
Uçak pencerelerinin küçük olmasının ilk ve asıl sebebi ağırlıklarıdır. Çünkü eğer çok yer kaplarlarsa uçağın ağrılığını arttıracaklardır. Bu sayede uçak ağırlığını azaltırlar, uçak gövdesini güçlendirirler ve olmasını istemeyeceğimiz, bir uçuş sırasında bir pencere dışarı fırlarsa yıkıcı basınç farklılıkları olasılığını azaltırlar. Bu yuvarlak tasarım pencereler, yolcu uçuşlarının güvenliğini artıracak şekilde tasarlanmıştır. Uçakların elbette çok daha büyük pencereleri olabilir, ancak basınç ve güvenliği korumak için tasarlandıklarından, birçok uçak üreticisi firmanın standart yolcu taşıyan uçaklarda böyle bir değişiklik yapması çokta mümkün değildir. Uçağın uçmak için bir miktar basınca maruz kalması gerekir ve çok büyük pencerelere sahip olmak bu durumu çok karmaşık ve çok masraflı hale getirecektir.
Büyük pencereleri olan uçaklar
Boeing firması, son yıllarda 787 Dreamliner uçaklarında pencere ebatlarını büyüten nadir üreticidir. Bunu tamamen kompozit bir gövdeye sahip olmak için yapmıştır. Uçak pencerelerinin boyutu ile ilgili ilk bilinmesi gereken belki de pencerenin boyutunun uçağı nasıl olumlu veya olumsuz etkilediğidir. Uçak mühendisleri, bir uçağın bir yolcu grubunun, bir yerden bir yere taşınması ile ilgili çok fazla bileşeni düşünüp, değerlendirip özenle bir çalışma yürütür ve sonucunda en doğru sonuçlara ulaşırlar.
Mesela, kargo uçaklarının taşıma yaptıkları bizim gibi insanlar olmadığı için yanlarında yolcu yerine kargo ile gönderilebilecek malzemeler olması nedeniyle çok nadiren pencereler bulunur ve pencere eklemek, gövdeyi güçlendirmeniz gerektiği anlamına gelir ve sonuç olarak çok daha ağır hale gelir. Uçak bir yolcu uçağından kargo uçağına dönüştürülüyorsa, pencerelerin olacağı alan ya sac ile doldurulur. Keyifle okuduğunuzu umuyoruz, koleksiyonluk çok daha fazla bilgi için Koleksiyonluk Bilgiler sekmesini ziyaret etmeyi unutmayınız.
*Lomboz pencere; Alt güvertelerin ve kamaraların aydınlanması ve havalanması için açılan, bronz bir çerçeve içindeki çok kalın camdan yapılan yuvarlak gemi penceresi.
@tarihlibilim
#science #history #tarih #Dreamliner #space #ucakpencereleri #fly #bilim #boeing #uçak #lomboz #tarihlibilim