Kopernik, ile ilgili akla birçok şey geldiğinin farkındayız. Bugün biz diğer birçok makalemizde ele aldığımız gibi tarihsel ve kronolojik bir anlatımla size Kopernik’i anlatacağız.
Nicolaus Copernicus, 1473 yılında Polonya’nın Thorn şehrinde önde gelen bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Amcası Hükümet ve Din adamları ile bağlantısı olan biriydi. Kendisini Kilise veya hükümet çevrelerinde bir kariyer bekliyordu. O ise bu konular için kendisini genç buluyor ve tamamen farklı bir hayal kuruyordu.
Ailesinden isteği olan İtalya’ya gitmek ve Bologna Üniversitesinde yüksek öğretim görmekti. Bunu gerçekleştirdi ve üniversiteye giderek Kilise Hukuku ve Tıp alanında eğitim almaya başladı. Eğitimini tamamladıktan sonra ülkesi Polonya’ya dönerek Fromborg kasabasında büyük bir katedrale papaz olarak atanır ve göreve başlar. Orta çağın sonları sayılan bu dönemde yetişkin her erkeğin adeta tutkusu olmaya başlayan, hobi ötesine geçen keşfetme ve bilim merakı, Nikolas’ta da Astronomi merakı şeklinde ortaya çıkacaktı.
Katedral avlusunda küçük bir rasathane bile inşa etmiş bu arzusunun peşinden koşmuştu. Asıl ilgi alanı gözlemler yapmak olmasa da kendisine basit bir soruya cevap bulma görevi vermişti.
Merkezde dünya yerine Güneş olan bir sistem mümkün müydü?
Kopernik ve Güneş Merkezli Sistem
“De revolutionibus orbium coelestium“
O dönemde genellikle güneşin dünyanın etrafında döndüğüne dair yaygın kabul gören Ptolemaik model vardı, Kopernik ise bu görüşe alenen meydan okudu. Düşüncelerini avrupalı gökbilimcilerle paylaştı ve onlarca yıl modeli üzerinde çalıştı.
Kopernik, Heliosentrik bir model öne sürerek güneşin etrafında dönen bir gezegen sistemi teorisini geliştirdi. Bu teori, “De revolutionibus orbium coelestium” (Göksel cisimlerin dönüşleri üzerine) adlı eserinde 1543 yılında yayımlandı.
Kopernik’in modeli, bizim bugün bildiğimiz modern güneş sistemi şemasının ilkel haliydi ve günümüzden çok farklıydı.
Antik astronominin dünya merkezli modeline meydan okuyan bir çalışmaydı. Aslında Güneş’in merkezde olduğu, ancak gezegenlerin yerleri belli olmadığı ve Batlamyus’un Dünya merkezli sisteminden daha basit değil sadece farklıydı.
Güneş merkezli bir sistem öne sürdüğü için dönemin bilimsel ve dini görüşlerine aykırıydı. Buna karşın kimselerle ters düşen bir olay yaşamamış olması ise ilginçtir. Hatta çalışmaları ile ilgili Vatikan’da seminer bile vermiştir. İleride Galileo’nun yaşayacağı şeyler düşünüldüğünde bu hayret verici. Tarihe yön veren bu bilim insanı sizce neden kiliseden tepki görmedi?
Kopernik Neden Tepki Görmedi?
Bu farklılığın önemli bir nedeni, yaşadığı dönemin tüm akademisyenleri gibi Kopernik’in yazılarını Latince yazmasıdır. Latince yazarak dinleyicisini eğitimli ve seçkin kişilerle sınırlamıştır. Bilgili bir kilise politikacısı olan Kopernik, Galileo’nun aksine işleri gürültüsüz yapabilecek siyasi ustalığa sahip birisiydi.
Güneş merkezli modeli anlatan kitabı eline alanlar, matematiksel bir egzersiz gibi konuyu okurlar ve kilise için bir tehdit olarak anlamazlardı. Anlatılanlar sivri ve başkaldırı türünde değil sayılar ve varsayımlar tadındaydı.
Son Yılları
Kopernik, maalesef 1543 yılında hayatını kaybetti. Ölümünden sonra teorisi giderek daha fazla kabul gördü. Galileo Galilei ‘nin gözlemleri, bilimsel gelişmelerle desteklendi.
Ancak, Kopernik’in eserinin tam anlamıyla geniş çapta kabul görmesi, Galileo’nun teleskop kullanarak gökyüzündeki fenomenleri gözlemlemesi ve Kepler‘in gezegen hareketlerini açıklamasıyla mümkün oldu.
Yoğun bir yaşam sürdüren bu kilise adamının hobisi olan astronomi, çok sonraları bilimin kalbinde yer edecek ve kendisinden sonra gelecek daha nice bilim insanına temel oluşturacaktı.
Kopernik, astronomik gözlemlerinin yanı sıra matematik, trigonometri alanında da önemli katkılarda bulunmuştur. Onun çalışmaları, modern astronomiye geçişte kritik bir döneme işaret eder.
Keyifle okuduğunuzu umuyoruz.
https://www.tarihlibilim.com/post/galileo-galilei/
https://www.tarihlibilim.com/post/tycho-brahe/
https://www.tarihlibilim.com/post/johannes-kepler/