Espresso, daha önce Kahvenin Tarihi makalemizde kahvenin keşfi ile ilgili bilgiler paylaşmıştık. Bugün ise 1901 yılına giderek, espresso kahve ile ilgili bir tarihsel yolculuk yapmak istedik.
Kahve, Afrika’da keşfedildiği andan itibaren popülerliğini sürekli arttıran keyifli bir içecek olarak kültürler arasında yolculuk yapmıştır.
Günümüzde dünyada yıllık kahve tüketimi yarım trilyon olduğu ve dünyanın hemen her ülkesinde tüketildiği tahmin edilmektedir. Kimileri taze yapılmış, kendi damak tadına göre hazırlanmış, hemen içebilecekleri şekilde hızla üretilmesini istemeye başlayınca bir kahve makinasının icat edilmesi ihtiyacı doğmuştu. Bir arada bu istekleri karşılayacak olan makine Espresso Makinesi olarak adlandırılacaktı.
Kahve İtalya’da
İtalya’ya ilk geldiğinde kahve, espressoya dönüşmeden önce pek hoş karşılanmamış olabilir. Belki de bu sebep gecikmiş olabilir. Bunu neden söyleyebiliyoruz. Çünkü, sahip oldukları güçlü liman Venedik’e ilk kahve geldiğinde Kilise bu içeceğe başlangıçta çok karşı çıkmıştı. Sebep olarak, enerji verme özelliği hoş karşılanmamıştı. Bu enerji verici özelliği ile kahve, öyle ki şeytani bile kabul edildi. Bu şeytanlaştırma ne var ki hızla geçti. Bu içecek, dünyanın geri kalanında olduğu gibi İtalya’da da popüler hale geldi. Kafeleri, kültürel ve edebi tartışmalar için bir buluşma yeri bulan sanatçıların her şeyden önce favorisi haline gelmesi uzun sürmedi. Papa Clement VIII, tadına baktıktan sonra çok beğendiğini ve onay verdiğini söyleyerek kahveyi temizledi. Artık aklanan bu içecek almış olduğu referans ile hak ettiği değer ve itibarı kazanmış oldu. Şimdi kahvenin İtalya’da olan hikayesinden bahsedelim.
Espresso Makinesi
Kahve İtalya’da başlangıçta “Türk usulü” hazırlanan ve tüketilen bir içecek olarak giriş yapmıştır. Sonrasında bu içeceği daha farklı içme isteği insanlarda bu içeceği buhar ile etkileşime girerek hazırlanması konusuna yönelmeye itmiş ve kahvenin buhar ve sıcak su ile hızlı bir biçimde hazırlanması için ilk patent başvurusu 1884 yılında Angelo Moriondo tarafından yapılmıştır. Ancak bu ürün pratik olamayışından dolayı kullanışlı olamadı ve Torino dışında pek kullanılmadı ve geliştirilmeye açık olduğu ve bu şekilde başarılı olunacağı fark edildi. Milanolu mühendis Luıgi Bezzera bu tasarımı geliştirerek patent başvurusunda bulundu ve böylece 1901 yılında Espresso Makinesinin patenti alınmış oldu.
Bezzera sıcak suyu metal filtreler içerisinde bulunan öğütülmüş kahveye itmek için buhar basıncı kullanan bu makineyi icat ettiğinde bu kadar popüler kullanılacağını bilmiş midir? Bilmiyoruz. Bildiğimiz şey kahveyi içmek için yepyeni bir alternatifin ortaya çıktığıydı.
Daha önce üretilmiş kahve makinelerine oranla daha hızlı ve daha sert kahveler üreten bu kahve makinası zaman içerisinde yaygınlaşacaktı. Makineyi kullanan kişinin suyun basınç ve ısısını, öğütülmüş kahveye gitme süresini ayarlayabiliyor olması gibi tüm faktörler kahvenin sertliği ve tadı üzerinde önemliydi. Bu faktörler ile ilgili ilerleyen yıllarda yapılan gelişmelerden az sonra bahsedeceğiz. Özellikle İtalyan mühendisler bir zaman sonra adeta bu makineyi geliştirmek için birbirleriyle yarışa girişecekti.
Etimoloji
Espresso, Eski Latince Expressus kelimesinden türetilmiştir, anlamı baskıyla süzülmek demektir. Expressus baskıyla süzülmek anlamında kullanılmış ve zaman içinde evirilerek kullanılmış ve bu kahveye ismini vermiştir.
Pavoni dahil oluyor
Bezzera ile Desiderio Pavoni’nin yolları 1905’te kesişti ve Pavoni patenti satın alarak La Pavoni şirketini kurarak seri üretime geçerek ürünün tanıtımını ve bilinirliliğini sağlamıştır. 1906 yılında Milano’da gerçekleşen Fuarda ürün Bezzera L. Caffè Espresso adı altında sergilenmiştir. Pavoni’nin eski adı koruyarak yola çıkması sebebiyle ürün Bezzera isimi ile tanınmış, bu durumdan Pavoni daha sonra rahatsız olmuştur. Birçok ortaklık hikayesinde duyduğumuz şey burada da olmuş ve yollar ayrılmıştır.
Pavoni kısa süre sonra makineyi “ideal” kahve makinesi olarak tanıttı ve Ideale ticari adı altında pazarladı. Artık yolculuklarına birbirlerinden bağımsız devam eden bu ticari kuruluşlar, ne mutludur ki halen faaliyetlerine devam etmektedir. Bu bahsettiğimiz rekabet içerisinde devam eden kahve ise halen bugün bizim içtiğimiz espressoya dönüşmemiştir.
Kahve mükemmelleşiyor
1948 yılına geldiğimizde Milanolu barista Achille Gaggia bu kıymetli kahve çekirdeklerini basınca maruz bırakarak yeni bir teknik kullanmış ve bu şekilde hazırlanmış espresso çok sevilmişti, bu espresso kahvenin tarih sayfalarında bir dönemeçti. Çünkü sonunda içeceğin daha yoğun, dolayısıyla daha aromatik olan ve kremsi ve sertliği ile ünlü olan farklı bir formda elde edilmesini mümkün kılındı. Achille Gaggia’nın bu denemesi sonrası profesyonel kahve manikalarının üretildiği ve patentlerinin alındığı yıllar başlamış oldu.
Profesyonelce hazırlanmış bir espresso kahvenin tadını çıkarmak için artık bir bara gitmenin gerekli olmadığı günümüze kadar cadde mekanlarında bulunan cafeler de daha yüksek seviyede espresso ve kapuçino üreten Pontevecchio kahve makineleri bu eşsiz lezzeti kahve severler için özenle hazırlamaktadır.
Bunun nedeni, makinenin zaten sağladığı teknik olarak mükemmel yöntemin yanı sıra, öğütülmüş kahve veya tercih edilen kahve çekirdeği seçeneklerinin de bulunmasıdır.
Kendi evinizde veya bar/otelinizde, İtalya’da yapılanların simgesi haline gelen içeceği üretebilen bir makineye sahip olmak, sadece değerli duraklama anlarında kesilen bir günlük refah biçimi değildir.
Espresso’nun hikayesi ile paralellik gösteren Filtre Kahve konusunda ise bir başka makalede sizlerle buluşmak isteriz.
@tarihlibilim
#bilim #tarih #kahvelezzeti #Pavoni #DesiderioPavoni #AchilleGaggia #luigibezzera #italya #milano #cafe #espresso #tarihlibilim