Endonezya’nın Sulawesi adasındaki bir mağarada bulunan 51.000 yıllık bir resim, dünya çapında bilinen en eski anlatısal kaya sanatı örneği olarak kabul edildi. Leang Karampuang‘da keşfedilen bu 51.200 yıllık mağara sanatı, bir domuzla etkileşime giren insan benzeri bir figürü tasvir ediyor ve sanatın, insanlık tarihinin çok daha erken dönemlerinde hikaye anlatmanın bir yolu olarak kullanıldığını gösteriyor.
Tarihin En Eski Anlatısal Kaya Sanatı
Arkeolog Adam Brumm ve ekibi, bu keşfin insanlık tarihinin önemli bir parçası olan hikâye anlatımına dair nadir bir kanıt sunduğunu belirtiyor. Brumm, “Hikâye anlatımı, insanlık tarihinin son derece önemli bir parçası ve muhtemelen tür olarak başarımızı açıklamaya bile yardımcı olabilir. Ancak sanatta, özellikle de çok erken dönem mağara sanatında buna dair kanıt bulmak son derece nadir,” diyor.
Figüratif Sanat
Arkeolojik bulgular, o zamanki atalarımızın yaklaşık 75.000 yıl önce mağaralara işaretler yapmaya başladığını gösteriyor, ancak bu işaretler genellikle figüratif değildi. Bilinen en eski figüratif mağara resmi, Fransa’nın Lascaux kentindeki 21.000 yıllık bir panelde yer alıyordu ve bir bizona saldıran kuş başlı bir insanı tasvir ediyordu. Ancak 2019 yılında arkeologlar, Maros-Pangkep karstındaki mağaralarda yüzlerce kaya sanatı örneği keşfettiler. Bu sanat eserleri, domuzlar ve Sulawesi’ye özgü cüce bufalolarla etkileşime giren insan benzeri figürleri içeriyordu.
Yeni Keşifler ve Teknolojik Gelişmeler
Brumm ve ekibi, daha hassas bir tarihleme tekniği kullanarak, bu kaya sanatının önceden düşünülenden en az 4.000 yıl daha eski olduğunu, yani yaklaşık 48.000 yaşında olduğunu belirledi. Leang Karampuang’daki başka bir mağarada bulunan benzer bir tasvir ise en az 51.200 yaşında ve bu da onu bilinen en eski anlatısal sanat eseri yapıyor.
Teriantrop Figürleri ve Hayal Gücü
Mağaralardan birindeki yaklaşık 4,5 metre genişliğindeki panelin panoramasında, yarı insan, yarı hayvan figürleri (teriantrop1) dikkat çekiyor. Brumm, teriantrop tasvirlerinin, gerçek hayatta var olmayan doğaüstü varlıkları hayal etme yeteneğine dair kanıtlar sunduğunu belirtiyor. Daha önce, Almanya’daki bir mağarada bulunan 40.000 yıllık ‘Aslan Adam’ heykeli, teriantropun en eski kanıtı olarak kabul ediliyordu.
Lazer Ablasyonlu Uranyum Serisi Görüntüleme
Yeni keşifleri daha doğru tarihlendirebilmek için araştırmacılar, lazer ablasyonlu uranyum serisi görüntüleme adı verilen bilgisayar destekli bir teknik kullandılar. Bu yöntem, mağara resimlerinin tarihlendirilmesinde daha yüksek bir çözünürlük sağlıyor ve sanat eserine verilen zararı en aza indiriyor. Southern Cross Üniversitesi‘nden jeokronolog Renaud Joannes-Boyau, bu tekniğin, kayıtlardaki tarihlendirme yöntemlerini değiştirdiğini ve diğer kayıtlara da uygulanabilir olduğunu belirtiyor.
Tartışmalar ve Gelecek Araştırmalar
Durham Üniversitesi‘nden paleolitik arkeolog Paul Pettitt, sanatın bir anlatı olduğunu öne sürmek için araştırmacıların büyük bir inanç sıçraması yapması gerektiğini söylüyor. Pettitt, resimlerin tesadüfen yan yana duran izole tasvirler olup olmadığı konusunda net olmadığını belirtiyor.
Araştırmanın ortak yazarları, mağaranın sanat yapımına ayrılmış olabileceğini ve bu yüksek seviyeli mağaraların sadece sanat yapmak için kullanılmış olabileceğini düşünüyor. Ekip, bölgede daha fazla kaya sanatı araştırması yapmayı ve tarihlendirmeyi planlıyor. Adhi Agus Oktaviana, yakın zamanda başka bir mağarada üç figürden oluşan bir tablo buldu, ancak ekip henüz bu tabloyu analiz etmedi.
İnsanlık araştırdıkça ve buldukça paylaşmaya devam edeceğiz. 51.000 yıllık mağara resmi keşfedildi makalemiz burada sona eriyor.
@tarihlibilim
- Teriantrop, yarı insan yarı hayvan figürlerini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. ↩︎